فرمت عکس چیست؟ با انواع فرمت آشنا شوید

دیجیتال شدن دنیای امروز و پیشرفت روز افزون تکنولوژی باعث شده تا با انواع مختلفی از رسانه‌ها رو به رو باشیم. عکس‌ها نیز از این قضیه مستثنا نیستند و با روی کار آمدن گوشی‌های هوشمند و دوربین‌های حرفه ای فرمت های متنوعی برای ارائه گرفته اند. سوالی که شاید ذهن شما را درگیر کرده باشد این است که فرمت عکس چیست؟ انواع فرمت و کاربردهای آن چه چیزهایی هستند. در این بلاگ قصد داریم به پاسخ این سوالات بپردازیم.

فرمت عکس چیست؟

فرمت عکس در واقع قالبی است که میتوان عکس را به واسطه آن ذخیره شوند و یا آنها را انتقال داد. اولین فرمت تصویری زمربوط به زمانی است که دوربین‌های دیجیتال روی کار آمدن، نخستین تصویردوربین دیجیتال سال 1975 توسط یک عکاس ثبت شد. از آن زمان تا کنون فرمت عکس ها تغییرات زیادی داشته و انواع فرمت به وجود آمده است.

فرمت ها ساختار، نوع داده و فایل مورد نظر را مشخص میکند تا عملیات انتقال و ذخیره به راحتی انجام شود. به عنوان مثال فایل‌های صوتی، تصویری، ویدیویی و.. بر حسب نوع فرمت خود دسته بندی و از یکدگیر تفکیک میشوند. 

 کاهش حجم عکس و فایل ؛ آ؛سان ترین روش کاهش حجم

انواع فرمت عکس  

فرمت های متنوعی برای عکس وجود دار که بر حسب آن دسته بندی میشوند. به عنوان مثال، انواع فرمت عکس، بر اساس نحوه ی فشرده سازی، عبارتند از JPEG  PNG  GIF  RAW  SVG  DNG  WebP  TIFF  BMP و … . در ادامه با این فرمت ها، تفاوت و کارایی‌شان بیشتر آشنا میشویم.

• فرمت JPEG یا JPG

 یکی از پارکربردترین فرمت عکس موجود در دنیای دیجیتال فرمت JPG است. این حروف مختصر شده عبارت Joint Photographic Experts Group است که محبوب ترین فرمت در حوزه عکاسی محسوب میشود. یکی از مهم ترین دلایل محبوبیت این فرمت پشتیبانی در بیشتر دستگاه‌ها و همچنین نرم افزارهای عکاسی است. علاوه بر این این فرمت یک فشرده ساز قوی عکس است که بدون افت کیفیت میتواند حجم عکس را تا 20 برابر کم کند.

• فرمت PNG

قطعا شما هم با تصاویری که پس زمینه شفاف دارند برخورده اید. فرت این عکس ها PNG است که مخفف شده عبارت Portable Network Graphics میباشد. این فرمت اغلب محبوب بین طراحان گرافیک است. قابلیت شفافیت، فشرده سازی بدون افت کیفیت و قابلیت نمایش خوب در صفحات وبف این فرمت را محبوب کرده است.

• فرمت BMP

اگر با مایکروسافت کار کرده باشید قطعا اسم این فرمت به گوشتان خورده است. فرمت BMP  یا bitmap  را مایکروسافت برای ذخیره فایل های گرافیکی در ویندوز طراحی کرده است. این فرمت همنانند اسمی که دارد اطلاعات هر پیکس را هرطور که هست ذخیره میکند و به همین دلیل خبری از فشرده سازی است. معمولا این فایل ها حجم و ابعادا بزرگی دارند.

• فرمت RAW

RAW یکی دیگر از فرمت های مهم در حوزه عکاسی کحسوب میشود که با هف رفع محدودیت هایی که فرمت JPG داشت روی کار آمد. این فرمت قابلیت ویرایش و انجام عملیات بیشتری را پس از ثبت تصویر به کاربران میدهد  و زمانی که فشرده سازی انجام میشود به نسبت JPG اطلاعاتی کمتری را از بین مبرد، به همین دلیل یکی از محبوب ترین فرمت های عکاسان محسوب میشود. البته برخی از نسخه های فوتوشاپ این فرمت را پشتیبانی نمیکنند و گاهی عکس های ثبت شده با این فرمت حجم زیادی را اشغال میکنند.

چگونه حجم عکس را کم کنیم؟ آسان‌ترین روش کاهش حجم عکس

• فرمت TIFF

TIFF که مخفف شده عبارت Tagged Image File Format است. این فرمت به اندازه فرمت های قبلی شناخته شده نیست ولی همانند فرمت JPG پردازش آن در بسیاری از نرم افزارهای ویرایش عکس به سادگی انجام میشود. این فرمتع به نسبت JPG  حجم بیشتری را اشغال میکند اما در عوض از مدل رنگ های بیشتری پشتیبانی میکند و مناسب فعالیت های حرفه ای میباشد.

• فرمت WebP

محبوب ترین فرمت در حوزه وب، فرمت WebP است. این فرمت اولین بار توسط گوگل ابداع شد تا فایل هایی با فرمت PNG  و  JPG حجم کمتری داشته باشند. در واقع این فرمت برای فشرده سازی تصاویر تحت وب است تا وبسایت ها ترافیک کمتری را تجربه کنند و بهینه سازی شوند. با وجود تمام کاربردهای این فرمت برخی از نرم افزارهای ویرایش تصاویر و حتی فوتوشاپ ممکن است این فرمت را پشتیبانی نکنند.

• فرمت GIF

در صفحات مجازی قطعا فرمت گیف را دیده اید.  GIF که مخفف شده عبارت Graphic Interchange Format است، فرمت مخصوص برای تصاویر متحرک است. این فرمت به دلیل فشرده سازی قوی و برخورداری از رنگ های کمتر فضای بسیار کمی را اشغال میکندو گیف هم قابلیت ذخیره سازی و انتقال تصاویر ثابت را دارد و هم تصاویر متحرک. این فرمت عکس به دلیل حجم کم و انتقال راحت به یکی از محبوب ترین فرمت این روزهای پیامرسان ها شده است.

• فرمت SVG

SVG یا Scalable Vector Graphics   یک فرمت بر پایه وکتور یا برداری است و تصاویر را بدون کم شدن کیفیت ذخیره میکند. این فرمت به دلیل مقیاس پذیری از رزولوشین متفاوتی برای هر عکس استفاده میکند و با کیفیت فوق العاده ای آن را نمایش میدهد. برخلاف سایر فرمت ها که کیفیت بالا، افزایش حجم عکس را به همراه داشت این فرمت عکس حجم اندکی را اشغال میکند. امکان ویرایش این فرمت در افزارهای محبوب Sketch، Illustrator و سایر نرم افزارهای محبوب گرافیکی نیز وجود دارد.

سخن آخر

تمامی فرمت عکس های نام برده شده در این بلاگ از کاربردی ترین و مهمترین انواع فرمت عکس محسوب میشوند که همانطور که گفتیم هرکدام کاربرد خاص و مزایا و معایب مختص خود را دارند و در حوزه های مختلفی استفاده میشوند.

در برخی موارد حجم فرمت مورد نظر شما بیش از اندازه بزرگ است، وبسایت زیپیک در چند ثانیه حجم عکس مورد نظر شما را کاهش میدهد و دیگر نیازی به تغییر فرمت ندارید.